Refleksja na temat nauczania zdalnego

O edukacji zdalnej słów kilka...
Poniżej dwa pierwsze przemyślenia naszych słuchaczek. Niebawem kolejne.

Edukacja zdalna stała się koniecznością na całym świecie, lecz w każdym państwie warunki jej prowadzenia były odmienne. Przenosząc się do warunków polskich, wprowadzenie jej obnażyło wiele słabości polskiego systemu edukacji. Edukacja zdalna pokazała, że nauczyciele/nauczycielki oraz uczniowie/uczennice nie mają wsparcia w systemie edukacji. II edycja badań ,,Edukacja zdalna w czasie pandemii” [1] podczas pierwszej fali pandemii obnażyła ubóstwo cyfrowe, jak i brak kompetencji cyfrowych, po stronie uczniów/uczennic i nauczycieli/nauczycielek. Dla większości, edukacja zdalna to mierzenie się z wieloma problemami - od ograniczeń technologicznych, komunikacyjnych na wielu szczeblach, po problemy psychologiczne. W I edycji badań ,,Edukacja zdalna w czasie pandemii”, 85% nauczycieli nie miało dotąd styczności z edukacją zdalną, co wskazuje na to, że była to sytuacja zupełnie nowa dla większości [1]. Głównymi problemami edukacji zdalnej, które wskazywali nauczyciele w badaniu były: czasochłonność procesu, braki sprzętowe uczniów, łącze internetowe uczniów, różnice poziomu między uczniami, organizacja przestrzeni w domu, kolejne wskazują na problemy komunikacyjne z rodzicami, nauczycielami, dyrekcją. Mimo tej trudnej sytuacji, większość nauczycieli rozwinęła swoje umiejętności na wielu płaszczyznach, lecz należy zwrócić uwagę na aspekt psychiczny uczniów i nauczycieli. Rzadziej mówi się o stratach psychicznych, które ponieśli nauczyciele w wyniku omawianej sytuacji. Przewaga trudności sprawia, że pomijane są pozytywne aspekty tej sytuacji, takie jak: powstanie grup społecznościowych, na których nauczyciele mogli wymieniać się wsparciem czy doświadczeniami. Wielu metodyków wskazuje na to, że poznanie wielu narzędzi i metod urozmaici ich pracę, również w przyszłości. Choć trudno myśleć o pozytywach, kiedy badania prowadzone przez Fundację Dajemy Dzieciom Siłę [3] pokazujące stale rosnące wskaźniki występowania przemocy domowej w czasie pandemii, co nie ułatwia odnalezienia się w sytuacji edukacji zdalnej i nowej rzeczywistości. Perspektywa edukacji zdalnej nie musi przynosić strat dla edukacji i rozwoju człowieka. W przypadku osoby, u której przeważają cechy introwertywne, sytuacja edukacji zdalnej może przyczynić się do jej intelektualnego rozwoju. Prawdopodobnie zaangażuje się w czynności, których wcześniej się obawiała, ze względu na wysoki poziom lęku. Chciałabym przedstawić siebie za przykład osoby, która przejawiała lęk przed wystąpieniami podczas konferencji. Edukacja zdalna pozwoliła mi zaangażować się w działalność koła naukowego, przygotować kilka projektów naukowych i w efekcie - poprowadzić konferencję naukową. Zdalne nauczanie dało mi możliwość skonfrontowania się ze swoim lękiem, który blokował mój rozwój. Dzięki edukacji zdalnej rozpoczęłam studia podyplomowe i naukę języka, czego w ,,normalnych” warunkach nie mogłabym uwzględnić w swoim planie. Nadmiar bodźców płynących z otoczenia, sprawia, że tracę nad tym kontrolę. Sytuacja pandemii, a właściwie możliwość przeorganizowania wielu dziedzin życia, pozwoliła mi zyskać nowe spojrzenie na swoją edukację i relacje z innymi ludźmi. Pomocne okazały się liczne komunikatory, za pomocą których mogłam komunikować się z innymi oraz organizować swoją pracę - MS Teams, Google Meet, Zoom, Messenger oraz Facebook. Zamknięte biblioteki nie stanowiły przeszkody w korzystaniu z książek. Pomocna okazała się IBUK Libra, dzięki której korzystałam ze zbiorów bibliotecznych. Uatrakcyjnieniu tworzonych przeze mnie projektów posłużył program Canva. Przedstawiona lista programów nie jest rozbudowana, lecz to właśnie dzięki nim rozwinęłam się w ważnych dla mnie dziedzinach. Powrót do ,,normalności” może okazać się trudny, lecz na pewno wykorzystam nabyte przeze mnie umiejętności.

Piśmiennictwo
1. Projekt Centrum Cyfrowego. Badanie I “Edukacja zdalna w czasie pandemii” [online]. Fundacja Centrum Cyfrowe. Dostępny w: https://centrumcyfrowe.pl/wp-content/uploads/sites/16/2020/05/Edukacja_zdalna_w_czasie_pandemii.pptx-2.pdf.
2. Projekt Centrum Cyfrowego. Badanie II “Edukacja zdalna w czasie pandemii” [online]. Fundacja Centrum Cyfrowe. Dostępny w: https://centrumcyfrowe.pl/wp-content/uploads/sites/16/2020/11/Raport_Edukacja-zdalna-w-czasie-pandemii.-Edycja-II.pdf.
3. Prawo.pl. Zdalna edukacja pogłębia problemy psychiczne młodzieży. Dostępny w: https://www.prawo.pl/oswiata/depresja-i-przemoc-rowiesnicza-a-zdalna-edukacja-wywiad-z,505507.html/.

Opracowała: Agata Łysiak słuchaczka studiów podyplomowych Przygotowanie pedagogiczne

Co myślę i jak widzę nauczanie zdalne, jakie technologie są wykorzystywane? Szczerze mówiąc nie wiele mogę powiedzieć na ten temat. Zawodowo nie pracuję zdalnie, nauczycielem nie jestem więc jeśli chodzi o przekazywanie wiedzy uczniom i zachęcanie ich do pracy na zajęciach on-line jest mi nieznane. Mogę wypowiedzieć się tylko jako studentka Przygotowania Pedagogicznego. Łączymy się za pomocą różnych aplikacji i stron do zajęć on-line. Osobiście uważam, że TEAMS jest najlepszą aplikacją. Jest prosta w Użyciu, a wyświetlając pokaz slajdów nic się nie zacina. Część wykładowców korzystała z ZOOM’a. Jest to dobra aplikacja, ale potrafi ona zerwać połączenie. Osobiście uważam, że najgorzej jest łączyć się przez Google. Tam bardzo duży kłopot jest z dodaniem słuchaczy, a wyświetlane slajdy często się zawieszają. Niestety dużym problemem nauczania zdalnego jest także słaba jakoś internetu, która często uniemożliwia uczniom czy nauczycielom przeprowadzenie zajęć w prawidłowy sposób.

Jak można zmobilizować dzieci do uczestniczenia w zajęciach? Myślę, że ta sama zasada co u dorosłych studentów, prośba o włączenie kamerek. Dodatkowo myślę, że jako nauczyciel wyszukałabym tematycznych zagadek, tak aby zachęcić dzieci do rozmowy i główkowania. Mamy tak trudny okres dla wszystkich i nawet gdyby uczniowie i nauczyciele starali się najbardziej jak się da to niestety, ale materiału nie da się, aż tak dobrze przekazać zdalnie. Może zadawanie różnych zagadek, granie on-line w gry zespołowe tematyczne np. dziewczynki kontra chłopcy nie przekaże tak dokładnie materiałów, ale zdecydowanie zachęci dzieci do uczestniczenia w zajęciach, z których każdy coś zapamięta. Myślę, że jako nauczyciel bardziej humanistycznych przedmiotów bym chciała, aby dzieci poprzez robienie różnych plakatów pokazywały mi czego się nauczyły na zajęciach. Pamiętam jak sama w szkole podstawowej dostawałam takie zadania, były najlepsze bo pobudzały kreatywność dziecka do łączenia różnych pojęć z zajęć w jedną całość.

Opracowała: Katarzyna Dróżdż – słuchaczka studiów podyplomowych Przygotowanie pedagogiczne